Δημοσίευση του Νικόδημου Νο. 2, άρθρο για τον Μακαριστό Φεοφίλ, παραδείγματα Αγίας Τρέλας
Συγχωρήστε με για την καθυστέρηση στην αποστολή αυτών των σχολίων για το Νικόδημο #2—αλλά υποθέτω ότι το καταλαβαίνετε! Ο π. Ερμάν επίσης επέμεινε να διαβάσω πρώτα τη ζωή του Μακαριστού Φεοφίλ—την οποία δεν είχα διαβάσει ολόκληρη πριν.
Διαβάσαμε προσεκτικά τα άρθρα, και οι δύο σκεφτήκαμε ακριβώς το ίδιο: το πρώτο άρθρο είναι καλό, οι επιστολές [προς τον συντάκτη] ζωντανές και ενδιαφέρουσες, τα άλλα άρθρα πιο αδύναμα. Η αδυναμία, νομίζω, οφείλεται κυρίως σε ένα πράγμα: έλλειψη συγκεκριμένων εικόνων ή παραδειγμάτων για να προσελκύσουν την προσοχή ή να κάνουν το σημείο. Σε απουσία αυτών, ο κίνδυνος είναι ότι το άρθρο γίνεται κάπως αφηρημένο και αφήνει τον αναγνώστη λίγο στον αέρα και χωρίς ένα σαφές σημείο να έχει μεταδοθεί σε αυτόν, ή ίσως με το σημείο να έχει μεταδοθεί τόσο αόριστα που δεν κολλάει.
Το άρθρο σας, “Η Αγιοσύνη του Αγίου Νεκταρίου,” είναι αρκετά καλό; η “συγκεκριμένη” προέρχεται από την ανάγνωση της ζωής του Αγίου Νεκταρίου. Παρ’ όλα αυτά, ένα ή δύο συγκεκριμένα παραδείγματα θα το ενίσχυαν. Για παράδειγμα, στο τέλος λέτε ότι η ακτινοβολία του Αγίου Νεκταρίου “συνεχίζει να φωτίζει τους Ορθόδοξους Χριστιανούς του εικοστού αιώνα.” Έχετε αποδείξεις γι’ αυτό; Ναι—οι πολλές εκατοντάδες θαυμάτων (είναι ο ελληνικός αντίστοιχος του Αγίου Ιωάννη του Κρονστάντ), και το γεγονός ότι τόσες πολλές πολύ ζωντανές ιεραποστολικές κινήσεις τον έχουν πάρει ως προστάτη τους; ο π. Νεκτάριος στο Σιάτλ; η Ελβετική Ορθόδοξη Αποστολή στη Γενεύη (π. Βασίλειος Σακκός); η ελληνική ενορία στο Τορόντο που ξεκίνησε από έναν νέο ιερέα (π. Πέτρος Καράς) που εγκατέλειψε την Ελληνική Αρχιεπισκοπή πριν από δύο χρόνια—έχει αναπτυχθεί θεαματικά και έχει πάνω από χίλιες οικογένειες σε αυτήν; η γαλλική ορθόδοξη αποστολή στο Παρίσι; η ελληνική παλαιοημερολογίτικη ενορία στο Μόντρεαλ.
Οι επιστολές [προς τον συντάκτη] φυσικά θα είναι πιθανώς ένα από τα πιο ενδιαφέροντα μέρη του Νικόδημου, ειδικά όταν αρχίσουν να ασχολούνται με κάποιες βασικές ερωτήσεις που απασχολούν τους μεταστραφείς μας.
Σούζαν, αυτό που λέτε στην κριτική σας για τη ζωή του Μακαριστού Φεοφίλ είναι αναμφίβολα αυτό που πολλοί αναγνώστες του Νικόδημου θα αισθανθούν διαβάζοντάς το, αλλά πρέπει να τους ωθήσετε πέρα από την αμερικανική τους εμπειρία σε μια πιο παγκόσμια ορθόδοξη εμπειρία. Η φράση με την οποία ξεκινάτε είναι εξαιρετική, αλλά πρέπει να την ακολουθήσετε. Ο Μακαριστός Φεοφίλ δεν ήταν κάποιος απλώς με ασυνήθιστες συνήθειες ή διαφορετική κουλτούρα; αυτό που τον διακρίνει δεν είναι ότι εντυπωσίασε τους ανθρώπους ή ξεχώρισε από το πλήθος ή είχε έναν ανώμαλο “τρόπο ζωής” (είναι αυτή η φράση “τρόπος ζωής” απαραίτητη; Έχει γίνει τόσο της μόδας στους ακαδημαϊκούς κύκλους!) —αντίθετα, όλα αυτά είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι πραγματικά “είχε τον Θεό για πατέρα” και ζούσε πλήρως τη ζωή της χάρης στο Άγιο Πνεύμα, και έτσι η ανθρώπινη λογική απλά δεν μπορεί να τον κατανοήσει. Στις σχέσεις του με τους ανθρώπους δεν έδινε καμία προσοχή στις κανονικές ευγένειες της κοινωνίας—διότι ενεργούσε όπως τον καθοδηγούσε ο Θεός για το όφελος και τη σωτηρία αυτών των ανθρώπων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το όφελος για τους ανθρώπους από τις ασυνήθιστες πράξεις του είναι σαφές. Και αυτό είναι ένα παγκόσμιο ορθόδοξο, όχι απλώς τοπικό, πολιτισμικό, χαρακτηριστικό. Ο λόγος που δεν το έχουμε δει ακόμα στην Αμερική είναι επειδή αυτό είναι ένα από τα υψηλότερα παραδείγματα ορθόδοξης ζωής, και η Αμερική—η οποία μόλις αρχίζει να γνωρίζει την Ορθοδοξία, με τον μοναχισμό στην παιδική του ηλικία και πολλά βασικά κείμενα της ορθόδοξης ζωής μη μεταφρασμένα—δεν είναι ακόμα ώριμη γι’ αυτό. Ακόμα και έτσι, ο Βλάδικας Ιωάννης είχε μερικά από αυτά τα χαρακτηριστικά, οπότε η αμερικανική γη δεν έχει μείνει εντελώς χωρίς “αγία τρέλα.” (Κάποτε θα σας πω για μερικές από τις “παράξενες” του που είδα, και οι οποίες εξόργισαν αρκετά τους ιερείς του—αλλά ακόμα και αν δεν τις καταλάβαινα, διέκρινα κάτι πιο βαθύ σε αυτές, και με δίδαξαν να μην είμαι ικανοποιημένος απλώς με την εκπλήρωση των εξωτερικών μερών των υπηρεσιών, κ.λπ.) Στην πραγματικότητα, για να κατανοήσουμε τον Φεοφίλ, θα μπορούσε να συγκριθεί ακόμη και με τον Προφήτη Μωυσή—κάποιον αρκετά “τρελό” στην εμφάνιση (δεν μπορούσε καν να μιλήσει καθαρά), του οποίου όλη η ζωή βασίζεται στο γεγονός ότι ήταν θεοφάντης και ο Θεός του μίλησε, και σε αντίθεση με κάθε ανθρώπινη λογική οδήγησε τους Ισραηλίτες σε ένα ταξίδι που για την ανθρώπινη λογική δεν είχε κανένα νόημα, και συνοδευόταν από πλήθος εκπληκτικών θαυμάτων. Και στις δύο περιπτώσεις, η θεία “λογική” prevails.
Ωστόσο, κάνετε ένα ενδιαφέρον σημείο: σήμερα το να νηστεύουμε, να τηρούμε το ημερολόγιο, κ.λπ.—με άλλα λόγια, απλώς να είμαστε Ορθόδοξοι Χριστιανοί στην πλήρη έννοια—μας κάνει ήδη κάπως “τρελούς” στα μάτια του κόσμου, διότι ο κόσμος έχει “προοδεύσει” τόσο πολύ στη δική του σοφία που η Ορθόδοξη Χριστιανοσύνη δεν μπαίνει στην εικόνα. Αλλά ακόμα, η τρέλα του Φεοφίλ είναι διαφορετικής διάστασης; είμαστε τρελοί γιατί προσπαθούμε να ακολουθήσουμε το πρότυπο του Θεού, αλλά αυτός [ήταν τρελός] γιατί ακολούθησε το πρότυπο, και όχι μόνο εξωτερικά αλλά και εσωτερικά. Προσευχηθείτε στον Μακαριστό Φεοφίλ για καθοδήγηση.
Καλύτερα να σταματήσω ή δεν θα το στείλω ποτέ. Αλεξέι, παρακαλώ σημειώστε ότι ο π. Νεκτάριος (στο Σιάτλ) “υποστήριξε” το Νικόδημο [στον εκκλησιαστικό του πίνακα], και πολλοί άνθρωποι το παρακολουθούν στενά. Έτσι ήδη έχετε μεγάλη ευθύνη στην μαρτυρία, στον τόπο όπου βρίσκεστε, για την Αγία Ορθοδοξία και στην πραγματικότητα βοηθάτε να αναπτυχθούν οι εύθραυστες βλαστοί της αμερικανικής Ορθοδοξίας. Είθε ο Θεός να είναι η συνεχής βοήθειά σας! Ζητήστε τη βοήθεια του Μακαριστού Φεοφίλ. Μας βοηθάει πάντα—τρεις προσκυνήσεις!
Προσευχηθείτε για εμάς. Είθε να περάσετε την Μεγάλη Σαρακοστή καρποφόρα—και να κριθούμε όλοι άξιοι να δούμε την φωτεινή Ανάσταση του Χριστού!