Νο. 4, μην αφήσετε τον π. Νεκτάριο να αναλάβει
5/18 Ιουνίου 1972
Άγιος Αββάς Δωρόθεος
Αγαπητέ Αδελφέ εν Χριστώ, Αλεξέι,
Χαιρετισμούς εν Κυρίω Ιησού Χριστώ. Προσευχόμαστε ότι η Σούζαν έχει επιστρέψει ασφαλώς και ότι αυτή η επιστολή σας βρίσκει καλά και στη χάρη του Σωτήρα μας. Θα ξεκινήσω αμέσως με τα σχόλιά μας για το υλικό του Νικόδημου Νο. 4.
[1.] Εισαγωγικό: Μέχρι τώρα θα έπρεπε να έχετε λάβει το “χαρισματικό” τεύχος μας, όπου στο μέρος 6 αναφέρουμε μερικά από τα σημάδια του τέλους του κόσμου, τονίζοντας τη μεγάλη απάτη που θα συμβεί τότε. Από περαιτέρω ανάγνωση στις “προφητείες” των Πεντηκοστιανών, θα έλεγα ότι αυτή η απάτη μπορεί να είναι ακόμη χειρότερη από ό,τι φανταζόμαστε, και ότι θα υπάρχουν “θαύματα” που θα κάνουν τους περισσότερους “Χριστιανούς” να πιστέψουν ότι ο Αντίχριστος έρχεται πραγματικά από τον ουρανό, μαζί με το σημάδι του Σταυρού—με μια λέξη, ότι η μίμησή του του Χριστού θα είναι σχεδόν “τέλεια.” Επομένως, ολόκληρο το ζήτημα είναι ένα για το οποίο θα πρέπει να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί.
Η εισαγωγή σας στο σύνολό της είναι καλή, αλλά ένα πράγμα μας ανησυχεί γι’ αυτήν: το απόσπασμα από τον C. S. Lewis. Από μόνο του δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να παραθέτεις έναν ετεροδοξο συγγραφέα αν αυτό εξυπηρετεί ένα σημείο που είναι ικανός να κάνει. Αλλά από τη γλώσσα αυτού του αποσπάσματος δεν φαίνεται εντελώς σαφές αν αναφέρεται στην έλευση του Χριστού ή στην έλευση του Αντίχριστου. “Γη σε δύναμη, εισβάλλετε”: αυτό ακούγεται λίγο σαν τον “Μεσσία” του Herbert J. Armstrong (Plain Truth) και άλλων, που κυβερνά τον κόσμο με μια “ράβδο σιδήρου” από την Ιερουσαλήμ. “Η παράσταση τελείωσε”—αυτό, ακόμη και ως εικόνα, είναι αναθεματισμένο—οι Ορθόδοξοι Πατέρες όπως ο Άγιος Ιωάννης του Κρονστάντ έχουν μιλήσει για το δράμα ως το αντίθετο και παρωδία της Λειτουργίας και ολόκληρης της χριστιανικής κοσμοθεωρίας. Όλες οι εικόνες που προέρχονται από τη σκηνή: “δράμα,” “ρόλος,” “σκηνή,” κ.λπ., θα πρέπει να αποφεύγονται σε εκκλησιαστικό πλαίσιο. “Λιώνει σαν ένα όνειρο”—ακόμη και αν αυτό δεν εννοείται κυριολεκτικά, θα μπορούσε να προκαλέσει σε κάποιους να θυμηθούν την ινδική κοσμολογία. Φυσικά, το σημείο του είναι σωστό—ότι το τέλος είναι κάτι απολύτως θεαματικό; αλλά οι εικόνες προέρχονται από τον λάθος κατάλογο, έτσι να μιλήσουμε, και είναι καλύτερα να τον αφήσουμε εντελώς έξω.
Πέρα από αυτό, ενώ είστε στο θέμα της “εγρήγορσης,” φαίνεται ότι λείπει μια έμφαση. Στη μέση του αποκαλυπτικού κεφαλαίου του Ματθαίου (24:32; επίσης Μάρκος 13:28), ο Σωτήρας παίρνει μια παραβολή από την συκιά και λέει: “Έτσι και εσείς, όταν δείτε όλα αυτά τα πράγματα, να γνωρίζετε ότι είναι κοντά.” Με άλλα λόγια, πρέπει να “παρακολουθούμε” τα σημάδια των καιρών ώστε να μην παραπλανηθούμε. Επομένως, δεν είναι ακριβώς αληθές ότι “Ο Βασιλιάς της Δόξας μπορεί να φτάσει οποιαδήποτε στιγμή”—μόνο εκείνοι που δεν έχουν διακρίνει τα σημάδια των καιρών θα εκπλαγούν εντελώς; αλλά οι εγρήγοροι Χριστιανοί θα γνωρίζουν εκ των προτέρων “ότι είναι κοντά,” έχοντας αναγνωρίσει τα σημάδια και δει μέσα από την απάτη του Αντίχριστου, με την έλευση του οποίου το τέλος είναι μόνο μερικά χρόνια μακριά—η ακριβής ημέρα δεν είναι γνωστή μέχρι να έρθει, αλλά η προσέγγισή της γίνεται όλο και πιο προφανής, ακριβώς όπως βλέπουμε τη συκιά να βλασταίνει.
Το υπόλοιπο άρθρο είναι καλό; ελπίζουμε μόνο ότι αυτά τα σχόλια δεν έχουν ρίξει ένα εμπόδιο σε όλη τη σύλληψη!
[2.] Άγιος Συμεών: καλό, και το σημείο της παρουσίασης των Πατέρων θα πρέπει να εδραιώνεται πιο βαθιά με κάθε δόση.
[3.] Ο Δίκαιος Ευχαριστία και η Μαρία: Υπέροχο, και είμαστε πολύ χαρούμενοι να δούμε την αρχή μιας καρποφόρας συνεργασίας με την κα. Βάγκιν.
[4.] Η επιστολή από τον Ρον Πριζμπύλσκι και η απάντησή σας είναι μια απεικόνιση του σημείου του “Δίκαιου Ευχαριστία,” και ίσως “λέει” περισσότερα από οτιδήποτε έχετε εκτυπώσει μέχρι τώρα. Εδώ είναι που η όλη αποστολή του Νικόδημου γίνεται προφανής. Χαιρόμαστε να βλέπουμε τον σπόρο της γνήσιας Ορθοδοξίας να ριζώνει και να βγάζει βλαστάρια, ανοίγοντας μια “διάσταση” της ορθόδοξης ζωής που δεν έχει δει πολύ ακόμα στην Αμερική: η λαϊκή Ορθοδοξία που δεν είναι “κοσμική,” που αναζητά βαθύτερες ρίζες και αισθάνεται ότι δεν μπορεί να “ταιριάξει” με τον κόσμο; που δεν είναι ικανοποιημένη να είναι όπως όλοι οι άλλοι μόνο με μια “ορθόδοξη οπτική” σε όλα; που κοιτάζει στους Πατέρες για απαντήσεις, όχι σε ακαδημαϊκά ζητήματα ή θεολογία, αλλά στο πώς να ζήσει. Υπάρχει μια ματιά εδώ σε μια Ορθοδοξία που δεν είναι απλώς “προσαρτημένη” στον αμερικανικό τρόπο ζωής και στη συνέχεια απολογημένη και κατανοητή στους μη Ορθόδοξους, “ταιριάζοντας” ως τέταρτη κύρια πίστη—αλλά κάτι που μεταμορφώνει τη ζωή, καθιστώντας τους Ορθόδοξους ανθρώπους κάτι από σκάνδαλο για τον κόσμο, που αναπτύσσεται με τις δικές του αρχές εντελώς ξεχωριστά από τον κόσμο γύρω του, και ωστόσο είναι αρκετά υγιές και φυσιολογικό από μόνο του. Η απάντησή σας και οι παραπομπές από τους Πατέρες είναι πολύ σχετικές. Αν μπορείτε να διατηρήσετε τον τόνο αυτής της ανταλλαγής (και να προκαλέσετε άλλους ανθρώπους σαν κι αυτόν να γράψουν)—έχετε δικαιολογήσει την ύπαρξή σας!
[5.] Επιστολές: καλές.
[6.] “Σε αυτή τη σκοτεινή εποχή”: καλό, και επίκαιρο.
Ολόκληρο το τεύχος φαίνεται καλό, και οι μόνοι αλλαγές που θα προτείναμε θα ήταν στο πρώτο άρθρο, προς όφελος μεγαλύτερης ακρίβειας.
—
Δεν έχουμε ακούσει τίποτα ακόμα από τον π. Νεκτάριο σχετικά με την πρότασή του προς εσάς, και δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι είχε στο μυαλό του. Φυσικά, υπάρχουν μερικές φορές ειδικές συνθήκες που θα καθιστούσαν μια τέτοια συγχώνευση λογική και καρποφόρα; αλλά στην απουσία τέτοιας συνθήκης, θα πιστεύαμε ότι και οι δύο είστε καλύτερα να εργάζεστε ανεξάρτητα. Έχετε και οι δύο τη δική σας ξεχωριστή προσέγγιση και άποψη, οι οποίες, ενώ είναι αμοιβαία συμπληρωματικές, είναι πιθανώς καλύτερα θρεμμένες “αυτόνομα.”
Στο νέο Αληθινό Αμπέλι παρατηρούμε ότι η Δήλωση του Αρχιεπισκόπου Αμβροσίου εκτυπώνεται για τέταρτη φορά! Φαίνεται ότι ήρθε η ώρα να αποσυρθούμε από αυτόν τον τομέα εντελώς και να κολλήσουμε σε εκείνα τα πράγματα που δεν φροντίζονται αρκετά αλλού!
Η καλοκαιρινή μας περίοδος αρχίζει, και μόλις πριν από δύο ημέρες η “μωρό” μας ελάφια γέννησε δίδυμα ελαφάκια, προφανώς ακριβώς μπροστά από την εκκλησία μας! Ήταν κάτω από 12 ώρες όταν τα είδαμε για πρώτη φορά, αλλά ήδη τρέχουν (και σκοντάφτουν) γύρω. Με έκπληξή μας, παρατηρούμε ότι η “Μαμά” δεν έχει φωλιά ή οτιδήποτε άλλο, αλλά απλώς μετακινεί τα ελαφάκια από μέρος σε μέρος, αφήνοντάς τα να κοιμούνται όπου πέφτουν, και στη συνέχεια παίρνει τη θέση της σε κάποια απόσταση. Είναι η τρίτη μέρα, και δεν έχουν απομακρυνθεί ακόμα από την περιοχή του μοναστηριού—που δείχνει ότι μας “εμπιστεύονται.” Κοιτάμε γύρω μας κατά καιρούς, και μια φορά βρήκαμε ένα ελαφάκι κουλουριασμένο κάτω από το “δέντρο του Αγίου Γερασίμου” με μια εικόνα να το κοιτάζει. Μια πολύ συγκινητική θέα.
Παρακαλώ προσευχηθείτε για εμάς.
Με αγάπη εν Χριστώ τον Σωτήρα μας,
Σεραφείμ, μοναχός