Σέντερχολμ, μικρές ομάδες έναντι ενοριών, φεύγει ο Λαυρέντιος
3/16 Ιανουαρίου 1976
Άγιος Γενεβιέβης του Παρισιού
Αγαπητέ Αλεξέι,
Χαιρετισμούς στον Κύριο ημών Ιησού Χριστό. Μια σύντομη σημείωση για να επιστρέψω τη σημείωση του Βλαντίμιρ και μια επιστολή του Καλομίρος—την άλλη, δυστυχώς, την έχω χάσει ανάμεσα στα δύο μου κελιά και θα πρέπει να ψάξω περισσότερο. Συγχώρεσέ με! Ακόμα δεν έχω γράψει στον Καλομίρο, αλλά ελπίζω να το κάνω σύντομα.
Διάβασα και υπογράμμισα τις περισσότερες σελίδες του βιβλίου Σέντερχολμ και θα προσπαθήσω να ετοιμάσω μια κασέτα γι’ αυτό την Κυριακή; επίσης μια ομιλία του Βλαδίκου Ιωάννη τότε. Θα ψάξω για κάτι σχετικά με τη Σαρακοστή, και μετά πιθανώς ένα για το Πάσχα για το επόμενο τεύχος; Κοιτάζοντας παλιές εκδόσεις του επισκοπικού του δελτίου στη Σαγκάη—ήταν προφανώς διαποτισμένος με την ιδέα του “να φωτίσει τον λαό,” διδάσκοντας τους συνεχώς. Γι’ αυτό η ιδέα ενός περιοδικού είναι σημαντική—μια συνεχής παροχή πνευματικής τροφής, ακόμα και αν είναι μόνο λίγο κάθε φορά. Σήμερα, ωστόσο, η ατμόσφαιρα της Εκκλησίας έχει γίνει τόσο κοσμική, που είναι σχεδόν αδύνατο να το κάνουμε αυτό αποτελεσματικά σε επίπεδο επισκοπής ή ακόμα και ενορίας—καλύτερα μικρές ομάδες, αλλά με ενότητα νου και ψυχής.
Ο αδελφός Λαυρέντιος μας βοήθησε να εκδώσουμε το Ημερολόγιο, και τώρα πιθανώς θα φύγει σύντομα. Είναι κοντά στο τέλος του τρίτου του έτους, που είναι η τυπική περίοδος δοκιμασίας του μοναχισμού, και είναι προφανές ότι δεν είναι σε αρμονία με τη ζωή μας εδώ, δεν θέλει αυτό που επιδιώκουμε ή μπορούμε να δώσουμε. Ο π. Ερμάν και εγώ επιτρέψαμε στον εαυτό μας να σκεφτούμε για μια στιγμή τι θα μπορούσε να έχει γίνει από τον αδελφό Λ. αν είχε μπορέσει και ήθελε να εγκαταλείψει την αυτοεπιμονή του. Θα μπορούσε να είχε γίνει εξαιρετικά εμπνευσμένος, εμπνευσμένος και καρποφόρος στις συνθήκες μας! Αλλά από την αρχή μέχρι το τέλος δεν το ήθελε, και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα περισσότερο γι’ αυτόν. Νομίζω ότι του κάναμε κάποια καλή σε αυτά τα τρία χρόνια, τουλάχιστον στην εξωτερική συμπεριφορά, και αυτό θα μπορούσε να τον βοηθήσει να επιβιώσει στη Τζόρντανβιλ αν πάει εκεί. Λυπόμαστε γι’ αυτόν, καθώς είναι ψυχολογικά τόσο ανίκανος και ανώριμος, και αρκετά ανασφαλής παρά όλες τις απαιτήσεις και τις επιμονές του. Είθε ο Θεός να του δώσει να φύγει ειρηνικά, χωρίς εκρήξεις ή σκληρά συναισθήματα.
Όσον αφορά εμάς, νιώθουμε τρομερά εμπνευσμένοι από το νέο έτος, την ολοκλήρωση τουλάχιστον ενός μεγάλου μέρους της δουλειάς του περασμένου έτους, και τις μεγάλες προοπτικές που έχουμε μπροστά μας, αν μόνο ο Θεός συνεχίσει να μας δίνει την παρούσα ευκαιρία. Ο ανοιξιάτικος καιρός επίσης βοηθά! Το νέο OW μπορεί να κυκλοφορήσει, αν ο Θεός θελήσει, μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας. Απομένει λίγη επεξεργασία της παρουσίασής μας για τον Βλάδικο Ανδρέα (τον δεύτερο από τους “ζωντανούς συνδέσμους μας”)—παρακαλώ προσευχηθείτε να μπορέσουμε να πούμε γι’ αυτόν (στην εισαγωγή μας μιας σελίδας) ό,τι θα είναι καρποφόρο και εμπνευσμένο για τους άλλους.
Ελπίζω ότι ο Δαβίδ ωφελήθηκε από την παρουσία του εδώ, τουλάχιστον παρακολουθώντας τις υπηρεσίες. Είναι απλός—αλλά όχι πραγματικά απλός! Έχει τα ίδια συγκροτήματα με τους περίπλοκους μεταστραμμένους μας και θα πρέπει επίσης να ακολουθήσει έναν δρόμο ταπείνωσης αν θέλει να επιβιώσει ως Ορθόδοξος.
Λάβαμε μια μακρά επιστολή από τον Ιωάννη Χουντάνις, ο οποίος θέλει να μας επισκεφθεί με κάποιον άλλο τον επόμενο μήνα. Ειλικρινά, υπάρχει κάτι πολύ τεχνητό και ψεύτικο στις στάσεις του, το οποίο τονίστηκε μόνο από το γεγονός ότι έγραψε στα ρωσικά, με κάποιες πολύ τεχνητές εκφράσεις. Η μάχη των Παλαιών Πιστών για την επιβίωση των παραδόσεών τους (αν και φυσικά δεν μπορεί κανείς παρά να συμπάσχει με αυτό) δεν είναι η ίδια μάχη που δίνουμε εμείς οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί για να κρατήσουμε ζωντανό το πνεύμα της Ορθοδοξίας! Παντού το πνεύμα καταστέλλεται, και η διατήρηση των παλαιών εθίμων δεν θα βοηθήσει όταν το πνεύμα έχει φύγει!
Η Αδελφότητά μας έχει δεχθεί αμείλικτη επίθεση από τον Ν. Στρουβέ στην Παρισινή Αγγελία για το άρθρο μας (το οποίο ο Βλάδικος Αβέρκιος δημοσίευσε στα ρωσικά) σχετικά με τον Σολζενίτσιν και την Κατακόμβα Εκκλησία. Χαιρόμαστε τουλάχιστον που διάβασαν τι λένε οι “φανατικοί”!
Σ.