Δεξιά πτέρυγα, βοήθησε να δημιουργηθεί ένα τέρας, άρωμα Ορθοδοξίας
Τρίτη ημέρα της Τριάδας, 19761
Αγαπητέ Αλεξέι,
Σας χαιρετούμε στη Γιορτή και προσευχόμαστε να σας βρίσκει καλά και σε καλή διάθεση πριν από την μακρά σας πορεία.
Τα γεγονότα και οι αποκαλύψεις των τελευταίων μηνών μας έχουν οδηγήσει σε κάποιες σοβαρές σκέψεις, ιδιαίτερα για το μέλλον. Διαβάζοντας την νέα επιστολή της Βοστώνης προς τον Μητροπολίτη Αντώνιο Μπλουμ (η οποία είναι, φυσικά, κυρίως “σωστή,” όπως συνήθως, αλλά λάθος στον τόνο), μόνο μία σκέψη ξεχωρίζει: αυτή είναι μια πρόβα για μια πολύ παρόμοια επιστολή προς τους δικούς μας επισκόπους! Νιώθουν τόσο δυνατοί και “αυθάδεις” τώρα που είναι προφανώς μόνο θέμα χρόνου πριν κουραστούν από την “λανθασμένη” και “ασυνεπή” στάση των επισκόπων μας να μην διακόψουν επίσημα την κοινωνία με όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες. Αμφιβάλλω ότι είναι ήδη θυμωμένοι μαζί μας για το ότι αποκαλύψαμε στον κόσμο στο νέο μας Ορθόδοξο Λόγο ότι δεν έχουμε διακόψει μαζί τους—θα πρέπει απλώς να αποκτήσουμε μια Ανοιχτή Επιστολή γι’ αυτό! Η “ζηλοτυπία” είναι σίγουρα στον αέρα τώρα, έχει γίνει ακόμη και μόδα στην αγγλόφωνη πτέρυγα της Εκκλησίας μας, και η πιο μετριοπαθής θέση των επισκόπων μας θα φαίνεται τώρα ανυπόφορη σε εκείνους που σκέφτονται “λογικά.” Όλα αυτά εγείρουν ερωτήματα για εμάς: πού βρισκόμαστε τώρα; Πού πηγαίνουμε από εδώ;
Δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε τη γραμμή της “Βοστώνης Ορθοδοξίας”—η οποία είναι στην πραγματικότητα μια μορφή της δεξιάς πτέρυγας της “Παρισινής Ορθοδοξίας”—μια “μεταρρυθμισμένη” Ορθοδοξία που τυχαίνει να είναι κυρίως “σωστή,” αλλά είναι στην πραγματικότητα εξίσου έξω από την παράδοση της Ορθοδοξίας όσο είναι το Παρίσι, εξίσου δημιούργημα της ανθρώπινης λογικής. Μια τρομερή πειρασία για τις εποχές μας—αλλά οι περισσότεροι από τους μετανοητές θα προσελκυστούν πιθανώς σε αυτό. Οι υπόλοιποι από εμάς θα παραμείνουμε με τους “απλούς” και “μη εξελιγμένους” και “θεολογικά ανίκανους” Ρώσους επισκόπους μας. Φοβόμαστε ότι όλα μας τα άρθρα σχετικά με την “ζηλοτυπία” τα τελευταία χρόνια έχουν βοηθήσει να παραχθεί ένα τέρας! Για το μέλλον θα πρέπει να τονίσουμε την “αίσθηση” της Ορθοδοξίας, χωρίς την οποία η ζηλοτυπία είναι κενή και ακόμη και επιβλαβής.
Η “δεξιά πτέρυγα” της Ορθοδοξίας θα είναι πιθανώς διαιρεμένη σε πολλές μικρές “δικαιοδοσίες” στο μέλλον, οι περισσότερες από αυτές να αναθεματίζουν και να πολεμούν η μία την άλλη. Αν μόνο η Ρωσική Εκκλησία μας μπορεί να παραμείνει ολόκληρη και σε σωστό δρόμο, χωρίς να κλίνει προς τα “αριστερά” ως αντίδραση κατά της “ζηλωτικής” πτέρυγας—θα είναι αρκετό για εμάς. Πρέπει να διατηρήσουμε τη ζωντανή επαφή με τους παλαιότερους Ρώσους κληρικούς, ακόμη και αν μερικοί από αυτούς μπορεί να φαίνονται σε εμάς λίγο πολύ “φιλελεύθεροι”—διαφορετικά θα χαθούμε στη “ζούγκλα” των ζηλωτών που μεγαλώνει γύρω μας! Πρώτα απ’ όλα, φυσικά, οι δάσκαλοί μας πρέπει να είναι οι γίγαντες της παλαιότερης γενιάς: Βλαδίκα Ιωάννης, Βλαδίκα Αβέρκιος, και αυτοί όπως αυτοί. Ο Βλαδίκα Νεκτάριος είναι ο πιο πολύτιμος από αυτή τη γενιά που μας απομένει—είθε ο Θεός να τον διαφυλάξει για πολλά χρόνια ακόμα! Ο Βλαδίκα Λαυρέντιος είναι επίσης πολύτιμος για εμάς—διότι, παρά ίσως κάποιες “θεωρητικές” ελλείψεις, έχει αρκετές ανεκτίμητες ποιότητες: απλότητα, ειλικρίνεια, “μη πολιτική” (παρά το ότι είναι στο κέντρο της Συνόδου!), και είναι λίγο “όχι αυτού του κόσμου.” Η παρέα της Βοστώνης τον μισεί και γελάει μαζί του—αλλά για όλη τους τη “σοφία” και τα χρήματα, ποτέ δεν θα έχουν αυτές τις ποιότητες που έχει. Παρεμπιπτόντως, ο Βλαδίκα Λαυρέντιος μόλις εκλέχθηκε Ηγούμενος στην Τζόρντβιλ; είθε ο Θεός να τον διαφυλάξει για πολλά χρόνια και να του δώσει σοφία!
Εμείς που επιθυμούμε να παραμείνουμε στην αληθινή παράδοση της Ορθοδοξίας θα πρέπει να είμαστε ζηλωτές και σταθεροί στην Ορθοδοξία μας χωρίς να είμαστε φανατικοί, και χωρίς να υποθέτουμε ότι πρέπει να διδάξουμε τους επισκόπους μας τι πρέπει να κάνουν. Πάνω απ’ όλα πρέπει να προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε το αληθινό άρωμα της Ορθοδοξίας, όντας τουλάχιστον λίγο “όχι αυτού του κόσμου,” αποκομμένοι από όλες τις φροντίδες και την πολιτική ακόμη και της Εκκλησίας, θρέφοντας τους εαυτούς μας με την υπερκόσμια τροφή που μας δίνει η Εκκλησία σε τέτοια αφθονία. Ο Γέροντας Μακάριος λέει καλά σε μια επιστολή (στη ζωή του που μόλις δημοσιεύσαμε—τα αντίτυπα έφτασαν το Σάββατο από την Ταϊβάν): “Ο φανατισμός περιορίζει τον τρόπο σκέψης ενός ανθρώπου, αλλά η αληθινή πίστη του δίνει ελευθερία. Αυτή η ελευθερία αποκαλύπτεται από την σταθερότητα ενός ανθρώπου σε όλες τις δυνατές περιπτώσεις ευτυχίας και δυστυχίας.” Αυτή η ελευθερία είναι το σημάδι της Ορθοδοξίας μας; γι’ αυτό ακριβώς οι “Ιωσιφίτες” αποσχίστηκαν από τον Σέργιο το 1927: όχι για “λανθασμένη εκκλησιολογία” ή παραβίαση κανόνων, αλλά επειδή στέρησε την Εκκλησία από το πιο πολύτιμο πράγμα που έχει: την εσωτερική της ελευθερία. Αλλά για να το δει αυτό, πρέπει κανείς να έχει τη γεύση της Ορθοδοξίας—ας μην το χάσουμε!
Παρακαλώ προσευχηθείτε για εμάς τις επόμενες εβδομάδες, και ειδικά την ημέρα της κοίμησης του Βλαδίκα Ιωάννη (ειδικά κατά τη διάρκεια της Λειτουργίας στο Σεπούλκο, μεταξύ 6 και 8 π.μ. της ώρας μας). Νιώθουμε πολύ κρίσιμες στιγμές μπροστά μας και για όλη την Εκκλησία μας, και θέλουμε να ρωτήσουμε τον Βλαδίκα Ιωάννη πολύ θερμά τώρα τι πρέπει να κάνουμε, πώς να προχωρήσουμε. Με τις προσευχές του, μπορεί να παραμείνουμε στον σωστό δρόμο και να παραμείνουμε σταθεροί στη μέση των πειρασμών που έρχονται!
Με αγάπη στον Χριστό τον Σωτήρα μας,
Σεραφείμ, μοναχός
Υ.Γ. Χαιρετισμούς στη Σούζαν για την προσεχή ονομαστική της γιορτή!
Υ.Γ. Θα μας ενδιέφερε πολύ η εντύπωσή σας από τη συνάντησή σας με τον Ανδρέα Μποντ. Ίσως έχετε την ευκαιρία να συναντήσετε και άλλους μετανοητές εκεί. Υπάρχει ο πατήρ Υβ στο Λονδίνο, και επίσης ένας Ιεροδιάκονος Νίκαν Βιλκάνς με ένα παρεκκλήσι του Αγίου Άλβαν κάπου. Φυσικά, θα πρέπει να είστε προσεκτικοί να μην “πάρετε πλευρές” στη διαμάχη εκεί! Έχουμε γράψει μια επιστολή στον Ανδρέα εκφράζοντας έγκριση της αντιφανατιστικής του στάσης και προσπαθώντας να τον παρηγορήσουμε για την “επιστολή της Βοστώνης” που έλαβε; αλλά θα ήθελε κανείς να είναι φιλικός και με τους “ζηλωτές” επίσης, ελπίζοντας ότι δεν θα πέσουν σε μια “γραμμή κόμματος.” Δεν είμαστε φανατικά κατά της “επαναβάπτισης” εκείνων που επιμένουν σε αυτό, σε περιπτώσεις όπου ο επίσκοπος εγκρίνει—αλλά αυτό δεν θα πρέπει να επιτρέπεται να θέσει μια φανατική “διάθεση” στην Ορθοδοξία μας, που είναι αυτό που σόκαρε τον Ανδρέα.
Ο Δαβίδ έφτασε χθες το βράδυ, και εάν ο Θεός το θελήσει, θα μας βοηθήσει στην αδύνατη αποστολή μας να ολοκληρώσουμε τις δύο εκδόσεις μας πριν από τις 2 Ιουλίου. Ειλικρινά, έχουμε “καθυστερήσει” όσο το δυνατόν περισσότερο, γνωρίζοντας ότι μόνο η μεγάλη επιθυμία θα μπορέσει να αντέξει—όχι οποιοιδήποτε υπερφυσικοί αγώνες, αλλά απλώς η καθημερινή, μη εντυπωσιακή ρουτίνα της μοναστικής ζωής.
Footnotes
-
2/15 Ιουνίου 1976 ↩