Δούτκο & θετική Ευαγγελία, ταλαιπωρία, διάσκεψη ΠΑ 1981
9 Ιουνίου / 22 Ιουνίου 1980
Άγιος Κυρίλλος Αλεξανδρείας
Αγαπητέ π. Δημήτριε,
Ο Χριστός είναι εν μέσω ημών!
Χαρήκαμε να ακούσουμε για τη διάσκεψή σας το επόμενο καλοκαίρι; αυτές οι διασκέψεις θα μπορούσαν να είναι πολύτιμες υποστηρίξεις για το δύσκολο έργο μας να σταθούμε στην αλήθεια σε αυτές τις κακές εποχές.
Ελπίζω να μην σας πειράξει αν έχω μια ή δύο προτάσεις για αυτή τη διάσκεψη:
Πρώτον, νομίζω ότι θα πρέπει να προσκληθούν να μιλήσουν αρκετοί ρωσόφωνοι ιερείς που μιλούν αγγλικά. Ο πατήρ Ερμάν ήταν ο μόνος Ρώσος που προσκλήθηκε να μιλήσει στο Σιάτλ, και αυτό δημιουργεί την εντύπωση ότι η διάσκεψη είναι για μια “αμερικανική παρέα” στην Εκκλησία, και όχι για την Ρωσική Εκκλησία στο σύνολό της; ακόμη και αν αυτό δεν ήταν η πρόθεση, το αποτέλεσμα είναι ότι αυτή η ομάδα ιερέων αποκόπτεται όλο και περισσότερο από την υπόλοιπη Εκκλησία. Υπάρχουν πολλοί Ρώσοι ιερείς που θα μπορούσαν να δώσουν εξαιρετικές ομιλίες στα αγγλικά (και πιθανώς σε λιγότερο “διανοητικό” και πιο πρακτικό επίπεδο από ό,τι συνήθως δίνουμε εμείς οι Αμερικανοί)—για παράδειγμα, ο π. Βαλέριος Λουκιανός, ο π. Ρωμαίος Λουκιανός (ιδιαίτερα για τους νέους μάρτυρες της Ρωσίας), κ.λπ.
Δεύτερον, νομίζω ότι το θέμα της διάσκεψης θα πρέπει να εκφραστεί με θετικούς όρους. “Ο μοντερνισμός και ο οικουμενισμός” είναι καλά να συζητηθούν ως κίνδυνοι που μας απειλούν, αλλά νομίζω ότι δεν θα πρέπει να καθορίζουν τον τόνο μιας διάσκεψης. Αν αναφέρονται στον τίτλο, ίσως θα μπορούσε να είναι κάτι σαν: “Κηρύσσοντας την Ορθόδοξη Ευαγγελία στη μέση του μοντερνισμού και του οικουμενισμού του 20ού αιώνα”, ή κάτι παρόμοιο. Οι κακίες της εποχής μας είναι τόσο μεγάλες που μερικές φορές χάνουμε την προοπτική της μεγαλύτερης δύναμης που έχουμε για να τις αντιπαλέψουμε—νομίζω ότι αυτό είναι το λάθος εκείνων που επιτίθενται στον π. Δημήτριο Δούτκο, ο οποίος σχεδόν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο σήμερα κηρύσσει την θετική Ορθόδοξη Ευαγγελία, αν και είναι κατακλυσμένος από τις κακίες της σύγχρονης κοινωνίας.
Σας έχουμε στείλει ένα αντίγραφο της ανοιχτής επιστολής του πατρός Ερμάν προς τον π. Νεκέτα. Δεν ξέρω τι άλλο θα μπορούσε να έχει πει ή κάνει. Να προσποιούμαστε ότι το πρόβλημα δεν υπάρχει (όταν έχει ήδη φτάσει στο σημείο που η ειλικρινής αγάπη και συμπάθεια μπορεί να χαρακτηριστεί “ανέντιμη και ανεύθυνη”) είναι ανόητο, και να περιμένουμε περισσότερο για να αρχίσουμε να διαμαρτυρόμαστε θα έχει χειρότερα αποτελέσματα. Ο Αρχιεπίσκοπος Αντώνιος και ο Επίσκοπος Νεκτάριος (οι οποίοι είναι και οι δύο κυριολεκτικά συνθλιμμένοι από την επίθεση στον π. Δημήτριο Δούτκο) έχουν δηλώσει ότι θα είναι όσο το δυνατόν πιο μακριά από το Σιάτλ κατά τη διάρκεια της διάσκεψης. Ελπίζω μόνο ότι ο π. Νεκέτας και οι άλλοι, όταν δουν πώς απομακρύνουν το καλύτερο μέρος της Εκκλησίας μας από τον εαυτό τους, θα κάνουν μια ειλικρινή προσπάθεια να επιστρέψουν και να ενωθούν με τους υπόλοιπους από εμάς σε μια θετική μαρτυρία της Ορθοδοξίας. Αν όχι, φοβάμαι ότι θα οδηγηθούν σε σχίσμα, εξακολουθώντας να νομίζουν ότι είναι “σωστοί” και όλοι οι άλλοι λάθος.
Σας ευχαριστώ για το όνομα του νεαρού ζευγαριού στο Όκλαντ; θα τους γράψω αν δεν τους δούμε εδώ (ή με τον π. Αλέξιο στην Έτνα) σύντομα.
Αφού έγραψα τα παραπάνω, ακούσαμε για την “ομολογία” του π. Δημητρίου Δούτκο στην σοβιετική τηλεόραση. Είθε ο Θεός να βοηθήσει αυτόν τον φτωχό άνθρωπο στην ώρα της δοκιμασίας του; μπορεί κανείς μόνο να φανταστεί τις πιέσεις και τα βασανιστήρια που του επιβλήθηκαν για να αποσπάσουν αυτό (κυρίως, νομίζω, απειλές κατά της οικογένειάς του και των πνευματικών του παιδιών). Ελπίζω να μην υπάρξει καμία καύχηση γι’ αυτό από τους εχθρούς του. Από τη μεριά μου, νομίζω ότι το μάθημα σε αυτό για εμάς είναι να πάμε πιο βαθιά μέσα μας. Μπορεί να είναι πολύ παρηγορητικό να γνωρίζουμε ότι κάποιος εκεί είναι “ήρωας” και λέει τολμηρά όσα ακόμη και εμείς στην ελευθερία σπάνια έχουμε το θάρρος ή τη δύναμη να πούμε; αλλά τώρα μπορούμε να εκτιμήσουμε λίγο καλύτερα την ταλαιπωρία που πρέπει όλοι να περάσουμε για να είμαστε αληθινοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί σε αυτές τις τρομερές εποχές. Αυτή η “ομολογία” δεν αναιρεί ούτε μία λέξη από όσα είπε πριν, όπως το βλέπω; αλλά τώρα είναι άλλοι που θα πρέπει να συνεχίσουν αυτό το έργο. Πρέπει όλοι να προσευχόμαστε ο ένας για τον άλλον περισσότερο, και να έχουμε περισσότερη αγάπη και συμπάθεια ο ένας για τον άλλον. Είθε ο Θεός να μας βοηθήσει όλους! Νιώθω ότι τα σύννεφα γίνονται όλο και πιο σκοτεινά και πάνω από την Αμερική. Παρακαλώ προσευχηθείτε για εμάς εδώ, ώστε να μπορέσουμε να εκδώσουμε μερικά ακόμη απαραίτητα βιβλία όσο έχουμε ακόμη χρόνο και ελευθερία.
Με αγάπη εν Χριστώ,
Ανάξιος Ιερομόναχος Σεραφείμ